Algemeen Bodemverdichting: voorkomen is beter dan genezen
Het VLAIO onderzoeksproject “Voorkomen en remediëren van bodemverdichting” ging 4 jaar geleden van start omdat was gebleken dat bodemverdichting nog maar beperkt op de radar stond bij landbouwers, loonwerkers en verwerkers. Verdichting van de bodem treft in België echter zowat één derde van het akkerbouwareaal, in heel Europa wordt het fenomeen zelfs beschouwd als een ernstige bedreiging voor de landbouwproductie. De landbouwmachines werden afgelopen decennia zwaarder en betreden steeds vaker het akkerland in periodes wanneer de kans op natte, en dus zwakke, bodemcondities het hoogst is. In dit project gingen de onderzoekspartners ILVO, Bodemkundige Dienst van België, Inagro en Universiteit Gent, in samenwerking met een aantal landbouwers en bedrijven die actief participeerden in het project, dan ook op zoek naar mogelijke maatregelen om het bodemverdichtingsproces te voorkomen en/of terug te draaien.
Toch blijft preventie de betere optie. In kader van mijn doctoraatsonderzoek heb ik verschillende maatregelen uitgetest die bodemverdichting kunnen helpen voorkomen.
Zo raden we af om veldwerkzaamheden te doen op natte bodems. Het kan daarom een slimme zet zijn om op natte percelen in te zetten op gewasvariëteiten die vroeger op het seizoen, dus onder drogere omstandigheden, kunnen geoogst worden. Het verlagen van de bandendruk kan er anderzijds voor zorgen dat de landbouwmachine heel wat minder druk uitoefent op het bodemoppervlak. Tijdens de veldproeven zagen we dit weerspiegeld worden in een hogere gewasopbrengst én, een mooi extraatje, ook het brandstofverbruik lag lager, zegt Vanderhasselt.
Als preventie te laat komt, wordt er al snel naar diepe bodembewerkingen gegrepen. Uit de veldproeven bleek echter dat de impact van deze bewerkingen uiterst afhankelijk was van de daaropvolgende weersomstandigheden en heel vaak beperkt bleef tot het eerste jaar. Positieve effecten op langere termijn, kunnen bekomen worden de bodembewerking te laten volgen door de inzaai van diepwortelende gewassen, zoals luzerne en bladrammenas. Deze gewassen hebben namelijk het vermogen om sterk verdichte ploegzolen te doorbreken met hun wortels en zo een langzamer, maar ook duurzamer, herstelproces op gang te brengen.
Als landbouwer/loonwerker ben ik mij bewust van het belang van een goede bodemkwaliteit voor een gezond en productief gewas. Door dit project actief te ondersteunen kreeg ik van op de eerste rij inzicht in de haalbaarheid van diverse maatregelen voor preventie en het verhelpen van bodemverdichting.
De bevindingen uit het project neemt Jo mee in zijn eigen bedrijfsvoering waar hij (ook als loonwerker) zelf aan de slag gaat met diepe bodembewerking om de bodemstructuur te verbeteren. Verder rustte hij op basis van de projectresultaten meerdere van zijn trekkers uit met lagedrukbanden en/of een drukwisselsysteem waardoor het veld kan bereden worden met een aangepaste bandenspanning en een minimale druk op de bodem.
Wil u meer lezen over bodemverdichting en de hier beschreven oplossingen? Dat kan via deze link.
Dit project kwam tot stand met de financiële steun van VLAIO, Algemeen Boerensyndicaat, Bayer CropScience, Boerenbond, Bridgestone, Michelin, Olmix group, Steeno, VDD Agri en Yokohama.
Wenst u ook samen te werken met het Living Lab Plant en Bodem?
Aarzel dan niet om contact met ons op te nemen. Wij garanderen dat al uw vragen confidentieel zullen behandeld worden.